L'AQUILA RINASCE 

DE WEDEROPBOUW VAN L'AQUILA

L’AQUILA RINASCE

Begin september verbood de burgemeester van l'Aquila alle inwoners van de 19 New Town rondom de stad, om zich nog op het balkon te begeven van hun nieuwbouwwoningen. Een van de balkons van die dure, aardbeving bestendige appartementen, stortte namelijk in. Die veilige, nieuwe, permanente huizen, die in recordtijd werden gebouwd, bleken zo goed dus nog niet.

In de Abruzzese stad zelf staan ze er niet meer van te kijken. Sinds de aardbeving, die 309 slachtoffers eiste en hun hele stad verwoeste, hebben ze alles al meegemaakt. Opvang in tentenkampen, in hotels aan de kust, in de kazerne, in tijdelijke prefab-woningen, in zelf-aangeschafte en -gebouwde houten tuinhuizen, of in de permanente nieuwbouwwijken ver buiten de stad. De bureaucratische registratie van de daklozen, de klasse-indeling staat van de verwoestingen aan de woningen, de mogelijkheden op staatsfinanciering voor de wederopbouw, de terugkeer naar bewoonbaar verklaarde woningen.... Iedere nieuwe fase ging gepaard met problemen.

De appartementen van het project C.A.S.E (Complessi Antisismici Sostenibili ed Ecocompatibili) waren een idee van toenmalig premier Silvio Berlusconi. Zo’n 15.000 daklozen (ca. een kwart van alle mensen die tijdelijk hun huis kwijt waren) zouden een permanente, aardbeving bestendige nieuwe woning krijgen op 19 verschillende locaties rondom de stad. Er werden in recordtijd 185 van deze woningcomplexen uit de grond gestampt, die Berlusconi op zijn verjaardag, vijf maanden na de aardbeving, ging inhuldigen. Dat was zijn persoonlijk cadeau aan de stadsbewoners. De huizen waren volledig gemeubileerd en in de koelkasten van de moderne keukens vonden de nieuwe bewoners allemaal een fles spumante.

NEW TOWN                                                                                     

Veel te vieren hebben de ex-bewoners van l‘Aquila echter niet. De New Town zijn slaapsteden geworden, kilometers buiten de stad. Het duurde lang voordat de bus er kwam of er iemand een barretje of pizzeria opende. Sommige kregen na enkele jaren ook een speeltuintje, maar het blijven kunstmatig gecreëerde woningblokken in delen niemandsland. Veel sociaal contact tussen de bewoners onderling is er niet. Het sociale leven speelt zich af in de winkelcentra, die ook aan de rand van de stad zijn gebouwd.

De vermoedens dat de appartementen niet goed gebouwd waren, konden al gauw bevestigd worden door allerlei onderzoek. Zo ontdekten ze op de universiteit van San Francisco dat de wooncomplexen niet allemaal voldoen aan de strenge aardbeving bestendige eisen. Al na enkele maanden bleek men in sommige huizen last te hebben van vochtplekken, waterinfiltraties, scheuren in de muren of losliggende planken op het balkon.

Ook het vermoeden dat er goud geld verdiend is aan de bouw, werd bevestigd. Uit een rapport van de Europese Rekenkamer (Europa doneerde 500 miljoen) blijkt dat ze 185% meer dan de marktwaarde  hebben gekost. De pilaren waarop de appartementen zijn gebouwd (waardoor ze  aardbeving bestendig zijn) vielen 21 miljoen euro duurder uit dan begroot en ook het cement kostte uiteindelijk 4 miljoen meer dan beraamd.

Dat er begin september dus een balkon naar benenden stortte….daar stond niemand van te kijken. 

CENTRUM

De oude bewoners komen alleen nog maar in l’Aquila voor een zondagse wandeling. Vooral om te zien hoe de werkzaamheden vorderen. Maar het gaat langzaam. Te langzaam voor de meesten. Ookal waren de voorzichtige schattingen dat de totale wederopbouw wel twintig jaar in beslag zou nemen en het „slechts“ vijf jaar geleden is, zouden ze graag meer resultaat zien.

Dat is er wel, maar vind je meer in de buitenwijken. Daar zijn de huizen met de minste schade inmiddels hersteld. Zo’n 45.000 mensen keerden al terug naar een vaste woning. Dat geldt niet voor wie in het historische centrum woonde. Daar zijn de bewoners schaars. De wederopbouw van het centrum is vanwege de hoeveelheid monumentale panden, veel ingewikkelder. Pas sinds dit jaar zijn de werken er begonnen.

De nieuwe skyline, tussen de rode „coppi“ op de historische daken en de eeuwige sneeuw op de toppen van de Appennijnen, zijn nu de tientallen hijskranen. Op bijna honderd plaatsen wordt gewerkt. De burgemeester is er positief over. „Het belangrijkste is dat de geldkraan niet dichtgedraaid wordt“, zei hij me een paar maanden geleden nog. „Alleen dan kan l’Aquila weer herleven“. „L’Aquila rinasce“ (herboren) is dan ook de slogan die op veel bouwwerven hangt.

CURATELE

De burgemeester en de oud-bewoners zijn voorzichtig positief gestemd, omdat de stad weer een autonoom bestuur heeft. Vlak na de aardbeving werd l’Aquila namelijk onder curatele gesteld. Alle uitvoerende macht ging naar de burgerbescherming, die als prioriteit had de opvang van de daklozen te organiseren.

Na twee jaar werd deze macht overgedragen aan de Regio-gouverneur van Abruzzo, die van dezelfde partij was als Berlusconi. Al die tijd had het (centrumlinkse) stadsbestuur niets te zeggen over het beleid. Verschillende keren dreigde burgemeester Cialente met ontslag, maar hij zette door. Na bijna vier jaar, kreeg hij weer zeggenschap over het eigen gebied en begon de moeizamen zoektocht naar geld voor de wederopbouw.

Met succes, want de afgelopen anderhalf jaar heeft de stad al ruim 1,8 miljard euro weten te investeren in de wederopbouw en dat is meer dan er in de eerste vier jaar in totaal is uitgegeven aan de werken. Deze zomer werd de voorlopig laatste begroting bekend gemaakt: er komt weer 240 miljoen euro vrij om de continuïteit van de werken ook voor de komende maanden te garanderen.

L’Aquila rinasce. Het zal nog jaren duren, maar de aanwezigheid van werklieden, het geklop, getimmer en geboor, stemt de mensen positief.  De slachtoffers zullen nooit vergeten worden en het verlies zal altijd een litteken blijven, maar de stad begint langzaam maar zeker voorruit te kijken. Het zaad voor de wedergeboorte is gezaaid.