Nog een column voor Buonissimo:

Rome, de oneindige ontdekking

Rome, de oneindige ontdekking

 

Een leven lang is niet genoeg om Rome te leren kennen. Ik ben er pas aan mijn 22^ste aan begonnen. Op die leeftijd bracht ik voor het eerst een bezoek aan Rome. Voor de liefde, welteverstaan. Maar gehuld in verliefdheid, lijkt de prachtige stad natuurlijk nog magischer.  

Drie jaar later werd ik geadopteerd door de Eeuwige Stad en begon de ontdekkingsreis pas echt. Het lot hielp een handje, omdat ik in drie jaar tijd vier huizen verruilde, zodat ik Zuid, Centrum, Noord-Oost en Zuid-Oost goed leerde kennen. Het Westen ontbreekt me nog een beetje en dus wil ik daar nog wel eens verdwalen met mijn scooter.

Maar dan… Dan woon je dus in die prachtige stad met al zijn geheimen en onontdekte schatten, zijn honderden kerken, musea, villa’s, en archeologische opgravingen. En langzaam daalt het besef dat een leven inderdaad niet genoeg is…

Hoevaak scooterde ik niet in de haast langs het Colosseum, op weg naar een interview, persconferentie of receptie? Nooit tijd om af te stappen. Om stil te staan. Maar wel altijd een blik werpend in mijn spiegel, waarin het amfitheater zich snel verwijderde. “Wat woon ik toch in een bijzondere stad”, dacht ik dan. Gevolgd door de mijmering: “en wat geniet ik er te weinig van…”

Altijd te druk. Met werk en gezin. Altijd een dubbel gevoel. Totdat het Davidsfonds mij vroeg (weer) een boek te schrijven voor wie Rome écht goed wil leren kennen. Ik mocht – voor mijn werk – op ontdekkingsreis in mijn eigen stad! Wat een luxe!

De uitnodiging voor een exclusief bezoek aan de ondergrondse voorchristelijke basiliek onder Porta Maggiore, kwam als geroepen. Wat? Onder Porta Maggiore? Dat verkeersknooppunt waar ik zelfs met de scooter niet zomaar doorheen raas? Waar vier van de zes tramlijnen van de stad elkaar kruisen en scooters, auto’s en bussen uit zeven verschillende uitvalswegen weigeren elkaar voorrang te geven bij de slingerende weg om de belangrijke, oostenlijke stadspoort? Een basiliek? Dat moest ik zien!

Het werd de zoveelste onverwachte ontdekking. Het contrast met het drukke verkeersplein erboven kon niet groter zijn. Acht meter onder de grond heerst volledige stilte. Enkel het krassen van de scalpeltjes van de restaurateurs zijn te horen. Ze schrapen met beheerste precisie de geelgrauwe vuile bovenlaag weg, om de tot in de fijnste details uitgewerkte witte stucreliëfs tevoorschijn te toveren.

De basiliek van twaalf meter lang en drie schepen, werd in de eerste eeuw gebouwd en waarschijnlijk gebruikt voor neopythagoreïsche begrafenisrituelen. Het rijk gedecoreerde  stucwerk vertoont scènes uit de Griekse Mythologie, zoals de ontvoering van Ganymedes door Zeus en Medea die Jason helpt het Gulden Vlies te veroveren. De apsis is volledig gewijd aan de Griekse dichteres Sappho, wiens zelfmoord (ze stortte zich in zee) is afgebeeld.

Mysterie, mysterie…. Was de basiliek misschien opgedragen aan een vrouw? Aan wie dan? Het besef dat twintig eeuwen geleden mensen hier met olielampen begrafenisrituelen bijwoonden (of andersoortige bijeenkomsten hielden), maakt de basiliek nòg mysterieuzer.  Dankzij de moeder van keizer Nero, pleegde de eigenaar van de basiliek (door Agrippa beschuldigd van illegale rituelen) in 53 n. Chr. zelfmoord en werd de basiliek vol aarde gestort, waardoor het tot voor kort bewaard kon blijven.

Het is slechts een van de verborgen schatten onder de grond in Rome. De stad die ik zelfs bòven de grond nog aan het ontdekken ben. Maar als ik nu langs Porta Maggiore scooter, kijk ik altijd even opzij naar de aftandse muur langs de Via Prenestina, waarboven de treinen razen. Mijn glimlach verraadt dat ik weet wat er onder ligt...